Prowadzenie działalności w zakresie przewozu osób wymaga spełnienia określonych wymogów prawnych. Jeśli planujesz świadczyć usługi transportowe busem do 9 osób, musisz poznać odpowiednie przepisy i procedury. W tym artykule omówimy wszystkie kluczowe aspekty związane z uzyskaniem licencji na przewóz osób busem, wymagania formalne oraz praktyczne wskazówki dotyczące rozpoczęcia i prowadzenia takiej działalności.
Rodzaje licencji na przewóz osób
W Polsce działalność w zakresie przewozu osób reguluje Ustawa o transporcie drogowym. W zależności od charakteru świadczonych usług, przewoźnicy muszą uzyskać odpowiedni dokument uprawniający do wykonywania przewozów:
Licencja na wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą.
Istnieją dwa podstawowe rodzaje licencji w zależności od zasięgu terytorialnego:
- Licencja krajowa – uprawniająca do przewozów wyłącznie na terenie Polski
- Licencja wspólnotowa – umożliwiająca wykonywanie przewozów na terenie Unii Europejskiej i niektórych innych państw europejskich
Przewóz osób busem do 9 osób może być realizowany w dwóch formach:
- Przewóz okazjonalny – nieregularny, dostosowany do indywidualnych potrzeb klientów
- Przewóz regularny – według ustalonego rozkładu jazdy i na określonej trasie
Wymagania formalne dla przedsiębiorcy
Aby uzyskać licencję na przewóz osób busem do 9 osób, przedsiębiorca musi spełnić kilka podstawowych warunków:
1. Posiadać zarejestrowaną działalność gospodarczą w zakresie transportu drogowego osób.
2. Spełniać wymóg dobrej reputacji – oznacza to brak wyroków za przestępstwa umyślne (w tym skarbowe, komunikacyjne, przeciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym i inne wymienione w ustawie).
3. Posiadać odpowiednią zdolność finansową – należy udokumentować posiadanie środków finansowych lub majątku w wysokości 9000 euro na pierwszy pojazd i 5000 euro na każdy następny. Można to potwierdzić poprzez:
- Roczne sprawozdanie finansowe
- Gwarancję bankową
- Ubezpieczenie odpowiedzialności zawodowej
4. Mieć stałą siedzibę z zapleczem technicznym do prowadzenia działalności transportowej lub umowę z serwisem zapewniającym obsługę pojazdów.
5. Dysponować co najmniej jednym pojazdem, którego przedsiębiorca jest właścicielem lub posiada prawo do dysponowania nim (np. leasing, najem).
Certyfikat kompetencji zawodowych
Kluczowym wymogiem dla przedsiębiorców planujących uzyskać licencję na przewóz osób jest posiadanie certyfikatu kompetencji zawodowych w zakresie transportu drogowego osób. Certyfikat ten potwierdza profesjonalną wiedzę niezbędną do prowadzenia działalności transportowej.
Aby uzyskać certyfikat, należy:
- Zdać państwowy egzamin organizowany przez Instytut Transportu Samochodowego
- Lub ukończyć studia wyższe na kierunkach związanych z transportem drogowym
Egzamin obejmuje wiedzę z zakresu:
- Prawa cywilnego i handlowego
- Prawa socjalnego
- Prawa podatkowego
- Działalności gospodarczej i zarządzania finansami
- Dostępu do rynku
- Norm technicznych i technicznych aspektów działalności
- Bezpieczeństwa drogowego
Certyfikat kompetencji zawodowych jest wydawany bezterminowo i stanowi potwierdzenie profesjonalnych kwalifikacji osoby zarządzającej transportem w przedsiębiorstwie.
Procedura uzyskania licencji na przewóz osób
Aby uzyskać licencję na przewóz osób busem do 9 osób, należy przejść następującą procedurę:
1. Złożyć wniosek do odpowiedniego organu:
- W przypadku licencji krajowej – do starosty właściwego dla siedziby przedsiębiorcy
- W przypadku licencji wspólnotowej – do Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego
2. Dołączyć wymagane dokumenty, w tym:
- Oświadczenie o spełnianiu wymogu dobrej reputacji
- Dokumenty potwierdzające zdolność finansową
- Wykaz pojazdów wraz z kopiami dowodów rejestracyjnych
- Certyfikat kompetencji zawodowych osoby zarządzającej transportem
- Oświadczenie o bazie eksploatacyjnej
3. Wnieść opłatę za wydanie licencji, której wysokość zależy od okresu, na jaki ma być wydana oraz liczby pojazdów:
- Od 2 do 15 lat dla licencji krajowej
- Do 10 lat dla licencji wspólnotowej
4. Odebrać licencję po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku przez właściwy organ.
Koszty uzyskania licencji
Opłaty za wydanie licencji na przewóz osób busem do 9 osób wynoszą:
- Za licencję krajową – od 700 zł (na 2 lata) do 1000 zł (na 15 lat) za pierwszy pojazd, plus dodatkowe opłaty za każdy następny pojazd
- Za licencję wspólnotową – 1000 zł za 10 lat plus 110 zł za wypis z licencji dla każdego pojazdu
Dodatkowo należy uwzględnić koszty:
- Egzaminu na certyfikat kompetencji zawodowych (około 800-900 zł)
- Ewentualnych kursów przygotowawczych (2000-3000 zł)
- Ubezpieczenia OC przewoźnika (koszt zależny od zakresu działalności)
Wymagania dotyczące pojazdów i kierowców
Pojazdy wykorzystywane do przewozu osób muszą spełniać określone wymagania techniczne:
- Posiadać ważne badania techniczne
- Spełniać normy emisji spalin (co najmniej EURO 5 dla licencji wspólnotowej)
- Być odpowiednio oznakowane jako pojazdy do przewozu osób
Kierowcy wykonujący przewóz osób busem do 9 osób muszą:
- Posiadać prawo jazdy kategorii B
- Przejść badania lekarskie i psychologiczne dla kierowców zawodowych
- Spełniać wymogi dotyczące czasu pracy kierowców
- W przypadku przewozów międzynarodowych – posiadać zaświadczenie o zatrudnieniu
Warto pamiętać, że w przypadku busów do 9 osób nie jest wymagane posiadanie specjalnych uprawnień do przewozu osób ani karty kwalifikacji kierowcy, które są obowiązkowe dla kierowców autobusów.
Okazjonalny przewóz osób – szczególny przypadek
Okazjonalny przewóz osób busem do 9 osób to usługa transportowa świadczona na indywidualne zamówienie klienta, bez publicznego dostępu. Ten rodzaj działalności również wymaga uzyskania licencji, jednak charakteryzuje się pewnymi odrębnościami:
- Brak stałych tras i rozkładów jazdy
- Możliwość negocjowania cen indywidualnie z klientami
- Brak możliwości zatrzymywania się na przystankach komunikacji publicznej
- Konieczność posiadania dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy przewozu
Przedsiębiorcy świadczący okazjonalny przewóz osób muszą prowadzić wykaz umów oraz przechowywać je przez okres 2 lat od dnia wykonania przewozu.
Prowadzenie działalności w zakresie przewozu osób busem do 9 osób wymaga spełnienia szeregu wymogów formalnych i prawnych. Kluczowe jest uzyskanie odpowiedniej licencji, certyfikatu kompetencji zawodowych oraz zapewnienie zgodności z przepisami dotyczącymi pojazdów i kierowców. Choć procedura może wydawać się skomplikowana, odpowiednie przygotowanie i znajomość przepisów pozwolą sprawnie przejść przez cały proces i rozpocząć legalną działalność transportową. Pamiętaj, że dobrze przygotowana dokumentacja oraz spełnienie wszystkich wymogów formalnych to fundament stabilnego i zgodnego z prawem biznesu transportowego.